Pasen: Waargebeurd of briljante leugen?

Om antwoord te vinden op de vraag: ‘Waargebeurd of briljante leugen?’, moet je eerst weten wat het verhaal achter Pasen is en wat het betekent. Met Pasen vieren christenen de opstanding van Jezus uit de dood. Je leest het goed - opstanding uit de dood. Jezus was dood en kwam weer tot leven.

Het verhaal van Pasen draait helemaal om Jezus. Meer dan 2000 jaar geleden reisde hij rond in Israël. Hij vertelt bijzondere verhalen, doet wonderen en gaat radicaal in tegen de religieuze leiders van het land. Op Palmzondag, een week voor Pasen, haalt een menigte  Jezus op koninklijke wijze de stad binnen. Hij spreekt in de tempel over nederigheid, liefde, vergeving en gerechtigheid. Veel mensen zien in hem een ware held: dé langverwachte en voorspelde redder (de “Messias”) die hen gaat verlossen van de Romeinen.

De joodse leiders zien hem echter als een grote bedreiging. Op Witte Donderdag wordt Jezus opgepakt, na verraden te zijn door zijn vriend Judas. Jezus wordt gemarteld en krijgt uiteindelijk de doodstraf. Op Goede Vrijdag sterft hij aan een kruis. Zijn vrienden begraven hem en rouwen op Stille Zaterdag. Maar wat blijkt de volgende dag… zijn graf is leeg. Deze ontdekking zet de wereld op zijn kop. Jezus blijkt weer in leven te zijn. Honderden getuigen hadden Jezus zien sterven. Velen van hen beweren in de weken erna Jezus met eigen ogen weer te hebben gezien. Hun getuigenissen zijn opgeschreven in de Bijbel. En vandaag de dag geloven wereldwijd 2,3 miljard mensen dat Jezus leeft.

Benieuwd naar een dagelijkse bemoediging en verhalen over hoe God werkt? Meld je dan hier aan.

Laten we het Paasverhaal stap voor stap doorlopen. Het verhaal is vier keer uitgebreid opgeschreven in de eerste vier boeken in het Nieuwe Testament van de Bijbel. Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes hebben allemaal opgeschreven hun versie opgeschreven hoe deze dag verlopen is. Sommige details verschillen een beetje, maar dit is de rode lijn.

Drie vrouwen ontdekken dat het graf van Jezus leeg is. Vroeg in de morgen zijn ze naar het graf gegaan om – naar joods gebruik bij een overlijden – het lichaam van Jezus te verzorgen en te zalven. Tot hun schrik is het graf leeg. De steen is weggerold bij het graf. De doeken waarin zijn lichaam lag gewikkeld liggen netjes opgevouwen op de plek waar zijn lichaam lag. Maar Jezus’ lichaam is weg.

Eerst durven ze niemand iets te vertellen. Zo bang zijn ze. Ook de soldaten die het graf eigenlijk moesten bewaken, schrikken. Een leeg graf – dat gaat voor problemen zorgen. Zij krijgen geld om aan de leider van de stad, Pontius Pilatus, te vertellen dat de vrienden van Jezus zelf het lichaam hebben weggehaald. Ook Petrus, een vriend van Jezus, komt een kijkje nemen. En inderdaad… het graf is leeg.

Maria Magdalena is de eerste die Jezus daadwerkelijk ziet. Ze is zo van slag dat ze hem eerst niet herkent. Ze kent Jezus goed. Hij heeft haar bevrijd van boze machten en sindsdien zorgt ze voor Jezus en zijn vrienden. Nu denkt ze echter dat deze man de tuinman is. Maar dan ineens herkent ze zijn stem. Jezus vraagt haar het goede nieuws te vertellen aan zijn vrienden. Ze rent naar het huis waar de volgelingen van Jezus samen verblijven, maar niemand die haar gelooft.

Kletspraat! Ze geloven Maria Magdalena niet. Maar nieuwsgierig worden ze wel. Toch overheerst vooral de angst. Ze zijn bang. Bang dat de joodse leiders van de stad hun verhaal niet willen geloven. En bang dat ze hen ook zullen doden. De leerlingen blijven wel bij elkaar, maar weten niet goed wat ze moeten doen. De deur blijft stevig op slot. Maar dan is Jezus ineens in hun midden.

“Vrede zij met jullie.” Ineens staat Jezus midden in de kamer. Ze zien hem allemaal en horen hem spreken. Hij laat zien dat hij leeft. En deelt met hen de kern van zijn hele missie: hij wil hen allemaal vergeving schenken. Voor alle fouten die ze ooit maakte of gaan maken. En hij roept hen op ook elkaar te vergeven. De belangrijkste opdracht die hij meegeeft: deel dit verhaal met anderen. Vertel hen dat ik leef en zorg voor elkaar.

Vele andere mensen zouden Jezus ook levend gezien hebben. In de Bijbel staan een aantal ontmoetingen opgeschreven en wordt zelfs gezegd dat zeker 500 mensen Jezus hebben ontmoet. Ook zou hij nog veel bijzondere wonderen hebben gedaan. De vrienden van Jezus nemen zijn opdracht zeer serieus en vertellen vanaf die dag aan die iedereen: Jezus leeft!

Waargebeurd of briljante leugen? De vrienden van Jezus hebben zelf nooit aan Jezus’ opstanding getwijfeld. Ze zijn de wereld ingetrokken om mensen dit goede nieuws te vertellen. Denk aan Azië, Perzië, Ethiopië, India en Europese landen als het huidige Italië en Griekenland. Bijna allemaal zijn ze gruwelijk vermoord, omdat ze vasthielden aan het verhaal dat Jezus is opgestaan. Ook vele andere getuigen zijn vermoord. Machthebbers hebben er alles aan gedaan om dit verhaal in de kiem te smoren.

Maar om te zeggen dat dit niet is gelukt, is nogal een understatement. Vandaag de dag geloven 2,3 miljard mensen op aarde dat het paasverhaal echt waar is. Ze geloven de verhalen van die honderden ooggetuigen. Maar misschien nog wel belangrijker, ze ervaren zelf dat Jezus leeft. Want daarin ligt misschien wel het grootste mysterie. Jezus sterft en staat op. Maar dan?

Jezus loopt natuurlijk niet nog steeds rond op deze aarde. Christenen geloven dat hij is teruggegaan naar God, in de hemel. Maar ze ervaren een hele sterke connectie met hem. Ze praten met hem, ook wel bidden genoemd. Veel mensen delen ook verhalen hoe ze dromen of hebben visioenen over Jezus, al lang voordat ze zelf christen zijn. Geïnspireerd door zijn radicale woorden over liefde, proberen ze de wereld een betere plek te maken.

Misschien denk je: mooi verhaal, maar even een reality check. Want in het echte leven gaat het er soms hard aan toe. In de kerk en ook daarbuiten zijn christenen niet altijd zo vredelievend. En eerlijk is eerlijk: je hebt gelijk. Die 2,3 miljard christenen zijn het zeker niet altijd eens met elkaar. In de christelijke kerk zijn er ontelbaar vele stromingen. Allemaal hebben ze een andere manier van aanbidden, kijken ze anders naar bepaalde leefregels en zien ze hun rol in deze wereld anders. Met soms grote ruzies en kerkscheuringen tot gevolg. En laten we vooral de zeer bedenkelijke rol van de kerk niet vergeten bij de slavernij, de holocaust of vervolging van niet- of andersgelovigen. Hoe kan dat dan? Daar is geen makkelijk antwoord op. We blijven allemaal mensen. Die denken vanuit een eigen referentiekader, eigen opvoeding en cultuur. Met welke kennis en vanuit welk referentiekader lees jij zelf dit artikel?

Maar doe een rondje in verschillende kerken en ze zullen allen hetzelfde antwoord geven: het verhaal dat Jezus is opgestaan uit de dood is waargebeurd; dat is Pasen. En dat antwoord verbindt alle christenen samen. Waar ze ook vandaan komen, hoe verschillende ze ook zijn. Uiteindelijk vormen zijn ze samen één kerk. Met vallen en opstaan.

100% zeker weten kun je het niet. Het kan natuurlijk zijn dat de vrienden van Jezus het hele verhaal hebben verzonnen. Dat al die mensen die claimen Jezus gezien te hebben na zijn dood, gelogen hebben. Of dat er een massale hallucinatie heeft plaatsgevonden. Misschien was Jezus wel de meeste invloedrijkste sekteleider ooit. Of misschien was hij wel helemaal niet overleden?

Dat laatste lijkt volgens de medische wetenschap dan weer zeer onwaarschijnlijk. Het lichaam van Jezus was zo zwaar toegetakeld dat hij niet zomaar heeft kunnen wegwandelen uit het graf. Jezus zou de mensen ook zo goed gebrainwashed kunnen hebben. Maar dan blijft het wel uitzonderlijk dat mensen vooral na zijn dood zo fanatiek zijn geworden. Zelfs zonder de grote leider blijven mensen tot geloof komen. Het kan zijn dat de schrijvers van de evangeliën alles uit hun duim hebben gezogen. Zelfs als ze daarmee niets te winnen hadden, behalve hun eigen dood. Het kan zijn dat mensen die dromen over Jezus, die met hem praten en zijn leiding in hun leven ervaren, helemaal wappie zijn. Het kan zijn dat de opstanding van Jezus de meest briljante leugen in de geschiedenis is geweest. Wat denk jij?

Zeker! Twijfelen is juist heel goed. Neem niet zomaar klakkeloos iets aan. Want eerlijk is eerlijk. Het is nogal wat om te verwerken. Jezus die leeft en jou liefheeft. Laat dat eens even bezinken. Als je dit echt gelooft, zou dit zomaar best wat consequenties kunnen hebben voor jouw wereldbeeld en zelfbeeld. Laat je twijfel je echter niet afschrikken om verder op onderzoek uit te gaan. Lees hier bijvoorbeeld eens meer over of de Bijbel wel betrouwbaar is of hier of Jezus überhaupt wel heeft bestaan. Praat met mensen die net als jij op ontdekkingstocht zijn gegaan. Luister kritisch naar hun verhalen. Stel vragen. Doe onderzoek. Lees zelf de Bijbel. En kom tot je eigen conclusie.

Ga je liever samen op onderzoek uit? Jezus.nl helpt je graag. Laat hier je vragen of start samen met een van onze e-coaches een online cursus over Jezus of de Bijbel. Hierin krijg je alle ins en out, maar is er ook veel ruimte voor vragen. Elke week komen hier mensen samen in een virtueel café om over de zin en onzin van het leven te praten. Zeker niet allemaal doorgewinterde christenen met alle antwoorden. Maar allemaal mensen met hun eigen zoektocht, twijfels en verlangen.

Hopelijk is de betekenis van Pasen nu duidelijker en is je vraag 'wat is Pasen?' beantwoord. Nu vertellen we hoe Pasen wordt gevierd.

Pasen is altijd op zondag en valt elkaar jaar op een andere datum. De komende jaren wordt Pasen gevierd op 17 april 2022, 9 april 2023 en 31 maart 2024. Deze datum is gebaseerd op het joodse Pesachfeest. Jezus werd namelijk tijdens het Pesachfeest gevangen genomen en vermoord.

Pasen is de afsluiting van de Heilige Week. Hierin wordt stilgestaan bij het lijden en sterven van Jezus en begint op Palmzondag, gevolgd door Aswoensdag, Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag.

Pasen is voor christenen dé feestdag van het jaar. Hier draait het hele christelijke geloof om. De manier waarop Pasen wordt gevierd, verschilt natuurlijk per persoon, kerk en land. Met 2,3 miljard christenen verspreid over de hele wereld is het logisch dat elke cultuur zijn eigen stempel drukt op het feest.

Neem bijvoorbeeld de paus. Elk jaar spreekt hij de katholieke gelovigen toe vanaf zijn balkon op het St. Pietersplein in Rome. Zijn speech Urbi et orbi wordt wereldwijd op de televisie uitgezonden. Zo ook live bij de NOS. Hij wenst iedereen in zijn eigen taal een zalig Paasfeest.

Veel Nederlandse kerken luiden de kerkklokken en op veel plekken wordt het lied ‘U zij de Glorie’ gezongen. Het liefst met trompet.

Alle kerken zijn open met Pasen. Wandel eens binnen. Vaak wordt er veel muziek gemaakt en het Paasverhaal voorgelezen. Veel christenen staan heel vroeg op om samen naar de zonsopgang te kijken. Zoek zelf een mooi plekje op om te zien hoe de zon licht in de duisternis brengt. Een prachtige symboliek om stil te staan bij Jezus’ opstanding.

Je kunt ook thuis stilstaan bij Pasen. Begin je dag dan in ieder geval met een heerlijk paasontbijt! Of organiseer een gezellige paasbrunch met je familie.

Een groot pluspunt (voor de meeste mensen dan) is al die chocolade met Pasen. Paaseitjes vind je in alle kleuren en smaken en de paashazen zijn niet aan te slepen. Misschien heb je zelf ooit ook wel een paaseitjes moeten zoeken. Hoe lekker ook, al die chocolade heeft weinig met de oorsprong van het paasfeest te maken. De oorsprong is lastig te herleiden. Verklaringen zijn dat het ei in veel culturen staat voor wedergeboorte. Veel christelijke tradities zijn door de eeuwen heen vermengd met niet-christelijke feesten. Gebruiken van lentefeesten werden dan vermengd met de christelijke tradities om zo mensen bij het paasverhaal te betrekken. Denk aan aan paasvuren en de paastak.

Het mooiste verhaal over de paashaas is een oude mythe. Een klein meisje vindt op een dag een gewond vogeltje. Het meisje bidt tot de godin Eostre om het vogeltje beter te maken. De godin ziet dat het vogeltje niet meer zal kunnen vliegen en verandert het dier in een haas. Eostre belooft aan het meisje dat ze 1x per jaar de haas zal terugzien en dat hij dan gekleurde eieren zal leggen. Op de dag dat de godin zelf wordt aanbeden. Dit verhaal is van generatie op generatie doorverteld en zou later vermengd zijn met gebruiken van vruchtbaarheidsfeesten en uiteindelijk ook het christelijke paasfeest. En als je de naam uitspreekt, dan lijkt het verdacht veel op de Engelse benaming van Pasen, namelijk Easter.

Benieuwd naar meer over de persoon Jezus? Benieuwd waarom Hij zo belangrijk was en nog steeds is voor veel mensen? Doe dan hier de gratis WaaromJezus?-cursus!